Nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond, 3e jaargang, nr. 22 - 4 december 2019
Deze nieuwsbrief is powered by Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

Webversie? Klik dan hier
Tussen bodem en ondergrond

Uit het netwerk

Han de Wit: 'Het grenzeloze en vitale bodemsysteem blijft fascineren'

Het Symposium Bodem Breed is sinds jaar en dag hét evenement voor de bodemprofessional. In 2020 staat alweer de 32ste editie voor de deur. Na twaalf en een half jaar draagt voorzitter Han de Wit de voorzittershamer over aan Joke van Wensem. Een ideaal moment om met hem terug te blikken én vooruit te zien. Over de golfbeweging van aandacht voor de bodem, van de bodemverontreiniging in Lekkerkerk tot en met de PAS- en PFAS-crises, en het belang van kennisdeling en de verbinding tussen bodempraktijk en wetenschap. Lees verder.


Han de Wit - foto Bodem Breed

Op de voorgrond

PFAS: meer ruimte voor bouwers en baggeraars

Rijkswaterstaat / Bodem+

Meer ruimte voor bouwers en baggeraars, op een veilige manier voor onze gezondheid en het milieu. Met dat doel heeft minister Stientje van Veldhoven (Milieu en Wonen) met ingang van 29 november 2019 een tijdelijke, landelijke achtergrondwaarde voor PFAS vastgesteld voor de land- en waterbodem. Lees verder.


Foto: Pixabay

Kennisproject UP Bodem en Ondergrond

Is het werkveld Bodem en Ondergrond wel Omgevingswet-proof?

‘Er ligt nog een grote opgave om de bodem en ondergrond de goede plek in de Omgevingswet te geven. Bodem heeft voor velen nog te weinig geldelijke waarde. Zij zien noch de potentiële opbrengst die de bodem kan bieden, noch de potentiële schade die de bodem kan lijden. Ontkokering, het vroegtijdig sluiten van allianties en het adequaat aandragen van waardevolle alternatieven zijn daarom essentieel om te voorkomen dat de Omgevingswet alleen vanaf maaiveld en niet van onderaf, de bodem, wordt gehanteerd’. Dat is een van de uitkomsten van een pilot van de Provincie Groningen met een groot aantal Groningse gemeenten. Lees verder.


De deelnemers aan de pilot bij de evaluatie – foto ENBO

Actueel

Bodemexpert: ‘Onnodig veel werk stil door PFAS’

Cobouw

Er ligt onnodig veel grondwerk stil door de PFAS-problematiek. Niet elk project hoeft gestaakt te worden, stelt bodemexpert Gilbert Boerekamp van Rijkswaterstaat Bodem+, een helpdesk die overheden en marktpartijen helpt bij bodemvraagstukken. ‘Er kan véél meer dan wordt gedacht.’ Lees verder.


Foto: Gilbert Boerekamp

Actuele versie van tijdelijk handelingskader PFAS per 29 november 2019

Rijkswaterstaat / Bodem+

Op 29 november 2019 is een geactualiseerde versie van het Tijdelijk handelingskader PFAS voor hergebruik van grond en baggerspecie beschikbaar gekomen. Minister Van Veldhoven informeerde de Tweede Kamer hierover in een kamerbrief. Belangrijkste wijzigingen zijn de voorlopige achtergrondwaarden voor PFAS in de landbodem en een voorlopig herverontreinigingsniveau voor PFAS in de waterbodem. Door de verruiming in de normstelling nemen de mogelijkheden voor hergebruik van grond en baggerspecie weer toe. Lees verder.

Minister beantwoordt Kamervragen over Aanvullingswet bodem Omgevingswet

Rijkswaterstaat / Bodem+

Minister Stientje van Veldhoven voor Wonen en Milieu heeft antwoord gegeven op vragen van de Eerste Kamer over het wetsvoorstel Aanvullingswet bodem Omgevingswet. Ook reageert zij op vragen en opmerkingen over het ontwerp van het Aanvullingsbesluit bodem. Lees verder.

Signaleringskaart PFAS locaties

Sweco

Sweco heeft een kaart van Nederland gepubliceerd waarop de potentiële bronlocaties van PFAS zijn gemarkeerd. Onder de potentiële bronlocaties vallen onder meer industrieën, vliegvelden en brandweeroefenplaatsen. Met deze signaleringskaart brengt Sweco de mogelijke risico’s op aanwezigheid van sterk verhoogde PFAS waarden in de bodem overzichtelijk in beeld. Lees verder.


Kaart: Sweco

Beantwoording Kamervragen consequenties PFAS in de (water)bodem door Minister Van Veldhoven

Rijkswaterstaat / Bodem+

Minister van Wonen en Milieu Van Veldhoven beantwoordde op 20 november 2019 Kamervragen over de consequenties van PFAS in de (water)bodem. Lees verder.


Foto: Pixabay

Uniek grondonderzoek voor sterke dijken

Deltares

Op twee locaties in Nederland vindt onderzoek plaats naar de sterkte van de grond in dijken, specifiek in de zones boven de grondwaterstand (de onverzadigde zone). Niet eerder is hier op deze wijze gedetailleerd onderzoek naar gedaan. Met de resultaten uit dit onderzoek kunnen we de veiligheid van dijken in Nederland nóg beter analyseren. Lees verder.


Foto: Deltares

Bodem als bron voor een warmtepomp: wat zijn de aandachtspunten?

Vakblad warmtepompen

Bij het aanleggen van een bodemsysteem als bron van een warmtepomp komt het nodige kijken. Zo is het belangrijk om rekening te houden met de warmtegeleidingscoëfficiënt en de warmtecapaciteit van de bodem. Daarnaast moet worden gekozen voor een horizontaal of verticaal systeem. Lees verder.

Toekomstig waterbeheer

Water Governance

De toekomst is onzeker, kunnen we ons dus niet beter concentreren op de problemen van vandaag? Aan de andere kant: als we ons nu niet op de toekomst voorbereiden, zitten we morgen met nog grotere problemen. Het tijdschrift Water Governance gaat in op hoe we over het waterbeheer denken in de toekomst. Lees verder.


Foto: Pixabay

Stikstof verandert soortengemeenschappen van vlinders en bijen

WUR

Voor het eerst hebben onderzoekers de invloed van stikstofdepositie op soortgemeenschappen dagvlinders en bijen op de lange termijn geanalyseerd. Herstel van stikstofgevoelige soorten blijkt mogelijk, maar de vermindering van stikstofbelasting sinds 1990 is nog onvoldoende voor herstel op grote schaal. Lees verder.


Foto: Pixabay

Ondertussen in COCOON-land

Rijkswaterstaat / Bodem+

Europa kent meer dan 500.000 stortplaatsen. Het huidig beleid heeft geresulteerd in stortplaatsen als eindbestemming voor afval. Zijn de gestorte grondstoffen en het gebied daarmee afgeschreven voor de toekomst of liggen hier juist de grondstoffen voor de toekomst opgeslagen? Lees verder.


Foto: Rijkswaterstaat / Bodem+

Bodem en ondergrond in 2031

SIKB

Er is veel interesse naar ‘Een blik op de toekomst’, zo bleek uit de vele aanwezigen bij de gelijknamige sessie op het SIKB-jaarcongres. We staan voor een aantal grote maatschappelijke opgaven, deze opgaven roepen bij veel mensen en organisaties vragen op. De vijf vraagstukken, die we in de sessie behandelden, zorgden voor mooie discussies met als leidraad Wat is er nu nodig om in 2031 een sterke bodemsector te hebben? Lees verder.

Aanmelden nieuwsbrief

Agenda

5 december 2019
World Soil Day, Stop soil erosion, Save our Future
9 december 2019
Bijeenkomst Veldraadpleging Kwaliteitssysteem Archeologie
Castricum
12 december 2019
BodemBreedForum: PFAS vooruitkijken en oplossen
Utrecht
23 januari 2020
Bijeenkomst Platform Bronbemalen:
Voorkomen van visuele verontreiniging bij bemalingen
Nieuwegein
23 januari 2020
Themamiddag Klimaat, bodem en ondergrond
Utrecht
 

Uitgelicht

Platform Bronbemalen 'Voorkomen van visuele verontreiniging bij bemalingen'

Bij het onttrekken van grondwater bij bouwwerkzaamheden komt het water in contact met de lucht. Stoffen die van nature in het grondwater aanwezig zijn, kunnen met zuurstof uit de lucht reageren. Voor de waterkwaliteit en ecologie in een watergang kunnen deze lozingen problematisch zijn. Tijdens de bijeenkomst van het platform “Bronbemalen” wordt de bovenstaande problematiek bespreekbaar gemaakt en gewerkt aan duidelijkheid voor alle partijen in de keten. Lees verder en aanmelden.

Deel deze nieuwsbrief:

Twitter 

Zuid-Holland na zandsuppletie beschermd tegen Noordzee

Rijkswaterstaat

Rijkswaterstaat heeft de zandsuppletie op het strand van Scheveningen, tussen het sportstrand nabij de havenhoofden tot iets voorbij de Pier, in de laatste week van november 2019 afgerond. Het strand is weer vrij toegankelijk voor surfers, wandelaars en ruiters. Lees verder.


Foto: Pixabay

Kennisimpuls Waterkwaliteit maakt kennis praktisch toepasbaar

RIVM

Waterkwaliteit vraagt om aandacht en kennis. Gewasbeschermingsmiddelen, medicijnresten, nutriënten en onbekende chemische stoffen in het water stellen waterbeheerders voor grote uitdagingen. De Kennisimpuls Waterkwaliteit (KIWK) helpt daarbij, door bestaande en nieuwe kennis te verzamelen en te zorgen dat die praktisch bruikbaar is. Lees verder.


Foto: Pixabay

Kennisprogramma COASTAR onderzoekt de toepasbaarheid van vier praktijktesten

Deltares

In de dichtbevolkte Nederlandse delta zorgt water voor dagelijkse tegenstrijdigheden. Er is te veel óf juist te weinig. Bewoners en bedrijven willen de voeten droog houden én altijd en overal voldoende zoetwater tot hun beschikking hebben. Lees verder.


Foto: Deltares

Nieuwe geautomatiseerde InterferentieTool Gesloten BodemEnergieSystemen (ITGBES)

Rijkswaterstaat / Bodem+

De rekenmethode voor de berekening van interferentie tussen kleine gesloten bodemenergiesystemen is geautomatiseerd. De geautomatiseerde rekentool ITGBES kunt u vanaf nu downloaden op de website van SIKB. Lees verder.

Klimaattoestand vraagt om andere manier van samenleven op aarde

WUR

De impact die de Westerse stijl van consumeren heeft op het klimaat laat zien dat het huidige tempo en de schaal van consumeren niet langer houdbaar is. De wetenschap en politiek moeten daarom opnieuw kijken naar de rollen die de mens en andere levende organismen op aarde innemen. Lees verder.


Foto: Pixabay

TNO stopt als exploitant meetnet Groningen

TNO

Eind 2014 startte TNO, in opdracht van de NAM, met een grootschalig onderzoek naar de impact van trillingen op bestaande bouwwerken middels een uitgebreid netwerk van sensoren in de provincie Groningen. In vijf jaar tijd is veel waardevolle data verzameld. Maar nu het contract tussen de NAM en TNO afloopt is het tijd het onderzoek te sluiten. Lees verder.

Argentinië en Nederland werken samen aan duurzaam water- en landgebruik

Deltares

Argentinië en Nederland gaan intensiever samenwerken op het gebied van landbouw en water. Met de start van het project Alta de la Picasa in de provincie Córdoba helpt Nederland de waterbalans voor duurzame landbouw te herstellen. Lees verder.


Foto: Deltares

ProRail en Deltares werken samen aan een betrouwbaar spoor

Deltares

ProRail en Deltares tekenden een alliantie-overeenkomst en pakken gezamenlijk kennisvragen op voor een betrouwbaar spoor nu en in de toekomst. Het spoorwegnetwerk wordt de komende jaren steeds zwaarder belast door steeds meer reizigers- en goederentreinen. Lees verder.


Foto: Pixabay

Klimaat, bodem en ondergrond: Call for abstracts vóór 12 december

BodemBreed Forum

Op donderdagmiddag 23 januari 2020 organiseert BodemBreed Forum een themamiddag rondom klimaat, bodem en ondergrond. Heb je een onderzoek of ander project gedaan op dit vlak, ben je daar trots op en wil je er over vertellen? Lever dan een abstract in van je project! Lees verder.


Illustratie: Bodem Breed forum

Achtergrond en opinie

Drie vragen over gaswinning uit kleine gasvelden op land

TNO

In de samenleving leeft het beeld dat er sprake is van een versnelling van de gaswinning uit kleine gasvelden sinds de productie uit het Groningen gasveld wordt verlaagd. Deze kwestie is ook opgebracht tijdens vragen in de Tweede Kamer. TNO onderzocht of dit beeld correspondeert met de feiten. Met de beantwoording van drie vragen zet TNO de feiten op een rijtje. Lees verder.


Foto: Pixabay

De vraag

In elke uitgave aandacht voor een actuele vraag:

Wat is de status van het tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie?

Tot het tijdelijk handelingskader is verankerd in de Regeling bodemkwaliteit is het tijdelijke handelingskader een zorgvuldige invulling van de zorgplicht. Bij het toepassen van PFAS-houdende grond en baggerspecie kan daarom toch uitgegaan worden van desbetreffende toepassingsnormen in plaats van (uitsluitend) de bepalingsgrens die geldt op basis van het voorzorgbeginsel zoals blijkt uit een voetnoot uit tabel B van de Regeling bodemkwaliteit. Deze voetnoot geldt met name voor stoffen waarvoor geen informatie beschikbaar is over de risico’s die de stof voor mens en milieu oplevert. Als voor een stof voldoende betrouwbare informatie beschikbaar is waaruit blijkt dat het toelaatbare gehalte aan die stof in grond of baggerspecie hoger kan zijn, is er aanleiding om bij de toepassing van de zorgplicht niet van de bepalingsgrens uit te gaan, maar van hogere toepassingsnormen (in dit geval de toepassingsnormen uit paragraaf 4 van het tijdelijk handelingskader). Lees verder.

  
Powered by Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond (ENBO) dat bestaat uit:

Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

info@expertisebodemenondergrond.nl / www.expertisenetwerkbodemenondergrond.nl

Klik hier om u af te melden voor deze e-mails.