Nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond, 2e jaargang, nr. 14 - 18 juli 2018
Deze nieuwsbrief is powered by Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

Webversie? Klik dan hier
Tussen bodem en ondergrond

Beste lezer,

Wat vindt u van de nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond? Sinds een jaar valt deze nieuwsbrief elke twee weken bij u in de digitale brievenbus. Met een breed overzicht van nieuws en activiteiten geselecteerd voor bodemprofessionals en geïnteresseerden. De redactie en de partners van het Expertisenetwerk zijn benieuwd naar uw mening. Wilt u een paar minuten tijd nemen en via deze link uw bevindingen aan ons kenbaar maken? Het zomerreces breekt aan en dat betekend komkommertijd. De volgende uitgave van de nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond verschijnt op 29 augustus. Een mooie zomer toegewenst!

Op de voorgrond

Openbare reactieronde ontwerp-handreiking onderzoek naar afdeklagen

SIKB

Het Centraal College van Deskundigen Bodembeheer heeft de ontwerp-handreiking voor onderzoek naar monitoring van de dikte van afdeklagen vrijgegeven voor een openbare reactieronde. De handreiking is ontwikkeld met het oog op nieuwe screeningstechnieken als alternatief voor de klassieke bodemonderzoeksmethoden: handmatige boringen of de prikstok. Zogenoemde ‘on site’ screeningstechnieken kunnen efficiënter en effectiever blijken. De Handreiking is met name bestemd voor overheden bij het opzetten en uitbesteden van monitorings-onderzoek. De handreiking is ontwikkeld door SIKB in nauwe samenwerking met overheden, adviseurs en techniekaanbieders. Lees meer.

Actueel

Aanvullingsbesluit bodem Omgevingswet gaat in internetconsultatie

Rijkswaterstaat/Bodem+

Tot 11 september 2018 vindt de internetconsultatie plaats van het ontwerp Aanvullingsbesluit bodem. Dit Aanvullingsbesluit is een uitwerking van de Aanvullingswet bodem Omgevingswet die begin dit jaar is aangeboden aan de Tweede Kamer. De internetconsultatie biedt iedereen die dat wil de gelegenheid om te reageren op het ontwerpbesluit en de bijbehorende nota van toelichting. Lees meer.

Klimaatakkoord naar minister, plannen industrie en verkeer vallen tegen

NOS

Maanden van onderhandelen over het Klimaatakkoord hebben op verschillende gebieden weinig opgeleverd. Opvallend is dat net als bij de industrie ook de plannen voor verkeer en vervoer nog weinig concreet worden. Landbouw weet de doelstellingen wel te halen, maar schuift pijnlijke maatregelen voor zich uit. Lees meer.


Foto: Pixabay

Belangrijke stap naar eenvoudiger en beter omgevingsrecht

Ministerie BZK

De spelregels voor de fysieke leefomgeving komen in één wet bij elkaar te staan. De ministerraad heeft vrijdag, na een positief advies van de Raad van State, ingestemd met de wetsvoorstellen voor de Invoeringswet van de Omgevingswet en de Aanvullingswet natuur van de Omgevingswet. Ook heeft de ministerraad de vier Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) van de Omgevingswet akkoord bevonden voor publicatie in het Staatsblad. Het werk voor de inwerkingtreding op 1 januari 2021 blijft daarmee op schema lopen. Lees meer.


Foto: Pixabay

Reageer op ontwerp-handreiking bodemverdichting

SIKB

Voor onderzoek naar de mate van bodemverdichting is een Handreiking ontwikkeld. Deze is gericht op grootschalig onderzoek in landelijke gebieden. De Handreiking ondersteunt overheden bij het (laten) ontwikkelen en uitbesteden van het benodigde onderzoek, waarbij gebruik kan worden gemaakt van elektronische screeningstechnieken. Lees meer.

Ambassadeursbijeenkomst ‘Een robuuste bodem onder de SDG’s’

Initiatief Bewust Bodemgebruik

Op 8 juni jl. kwamen de bodemambassadeurs van het Initiatief Bewust Bodemgebruik bij elkaar. Zij gingen in gesprek met Lilian van den Aarsen, directeur Kennis, Innovatie en Strategie van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Hugo von Meijenfeldt, nationaal coördinator duurzame ontwikkelingsdoelen. Lees meer.


Illustratie: Bewust Bodemgebruik

Naar een wenkend perspectief voor de landbouw

PBL

Dit essay over de governance-opgave in de landbouw ontrafelt waarom de landbouw volhardt in schaalvergroting en intensivering en nauwelijks rekening lijkt te houden met de maatschappelijke roep om de natuur en de leefomgeving te beschermen. Het essay zet uiteen wat nodig is voor een koersverandering. Lees meer.


Foto: PBL

Schakeldag 2018: Over doen en vooral durven

Rijkswaterstaat/Bodem+

Durf te doen, pak de kansen. Dat was het thema van de Schakeldag die Rijkswaterstaat op 26 juni voor het dertiende jaar organiseerde. In 1931 Congrescentrum in ’s-Hertogenbosch lieten ruim 850 medewerkers van overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven zich bijpraten over wet- en regelgeving in het fysieke domein. Ze bezochten kennissessies en gingen met elkaar in gesprek. Het meest genoemde woord van de Schakeldag 2018? Inderdaad ... de Omgevingswet. Lees meer.


Foto: RWS/bodem+

Ontwerp voor handreiking onderzoek naar metalen ter commentaar

SIKB

Om onderzoek naar metalen in de bodem te ondersteunen zijn drie handreikingen opgesteld. De eerste is Gebiedsgericht onderzoek metalen in de bodem. De tweede is specifieker, want gericht op een Onderzoeksstrategie naar diffuus lood in de bodem van kinderspeelplaatsen. In beide handreikingen wordt de inzet van elektronische screeningstechnieken beschreven, ten dienste van de opdrachtgever. De derde handreiking is bestemd voor het verrichten van onderzoek naar loodgehaltes in verontreinigde bodems van kinderspeelplaatsen met behulp van XRF. Lees meer.

Helpdesk Bodem+ in 2017: veel vragen over asbest

Rijkswaterstaat/Bodem+

In 2017 zijn er 2.414 vragen gesteld aan de helpdesk van Bodem+. Dat is een lichte daling van het aantal vragen (-0,5%) vergeleken met 2016. De stabilisatie van het aantal vragen kan verklaard worden door het uitblijven van wijzigingen in de regelgeving. Daarnaast zijn in 2017 nauwelijks wijzigingen in de regelgeving doorgevoerd. Lees meer.


Foto: Pixabay

Ruim 2,7 miljoen ton grond gereinigd in 2017

Rijkswaterstaat/Bodem+

In 2017 is 2,73 miljoen ton grond gereinigd, ruim 100.000 ton meer dan in het ‘topjaar’ 2014, toen ruim 2,6 miljoen ton grond werd gereinigd. Lees meer.


Foto: Pixabay

Convenant in uitvoering

Uitvoeringsprogramma Bodem & Ondergrond

Meervoudige financiering en het denken in toekomstwaarden krijgt als werkwijze bij het aanpakken van maatschappelijke opgaven steeds meer vaste grond onder de voeten. Hoe krijgen de masterclasses meervoudige financiering dit jaar vorm en waar ligt de focus? In dit nummer ook aandacht voor het visualiseren van bodemdata bij het opstellen en/of uitdragen van omgevingsvisie en omgevingsplan; er blijken vele wegen die naar Rome leiden. Verder leest u in deze nieuwsbrief onder meer hoe trainees aan de slag gingen volgens het concept ‘werkplaatsen’ om ideeën voor de Floriade 2022 boven water te krijgen en leest u wat de kernpunten zijn uit de Structuurvisie STRONG. Lees meer.

Droogte heeft ook ondergronds grote gevolgen

H2O Nieuws

De aanhoudende droogte zorgt niet alleen bovengronds voor problemen. Volgens Wareco is juist onder de grond de schade potentieel groot door de erg lage grondwaterstanden. Vooral oudere woningen op houten palen lopen gevaar. Ook daalt in veel gemeenten de bodem sneller. Lees meer.


Foto: Pixabay

Kansen duurzame bodemenergie onbenut door regelgeving en gebrek aan capaciteit

Romagazine

Als de regels niet snel worden versoepeld en boorbedrijven het tempo van de woningbouwopgave niet weten bij te benen, leggen ook gesloten, comfortabele en duurzame bodemenergiesystemen het straks af tegen de minder duurzame maar makkelijker te installeren én veel goedkopere luchtwarmtepompen. Het jaarlijks aantal geïnstalleerde open WKO-systemen is inmiddels al met 99 procent gereduceerd. Lees meer.


Illustratie: Warmtepomp-info.nl

Woningbouwer laat wko links liggen

Cobouw

Bodemenergiesystemen raken uit de gratie bij woningbouwers. Vooral door de opmars van luchtwaterwarmtepompen. Doodzonde, zeggen deskundigen met het oog op aardgasvrij bouwen. Lees meer.

Aanmelden nieuwsbrief

Agenda

3 september 2018
WUR: Opening Academisch jaar 2018/2019
Wageningen
4 september 2018
Platform Baggernet: Omgevingsrisico’s bij baggeren; wat kan wel?
Tiel
20 september 2018
SIKB Jaarcongres
Den Bosch
27 september 2018
SIKB, ERM, NMO en het Platform Bronbemalen: Wateroverlast en monumenten
Amsterdam
5 oktober 2018
Tien jaar Deltares: relatiedag
Delft
6 oktober 2018
Tien jaar Deltares: open dag
Delft
 

4 september 2018

Platform baggernet Omgevingsrisico’s bij baggeren; wat kan wel?

Baggerwerkzaamheden staan nooit los van hun omgeving. Dat biedt kansen, als een wisselwerking met andere projecten in de buurt mogelijk is (werk met werk maken). En dat biedt uitdagingen, bijvoorbeeld als niet-gesprongen explosieven of archeologische vondsten om de hoek komen kijken. Zaken die het baggeren zelf, of de voorbereiding daarvan, behoorlijk kunnen beïnvloeden. Ook omgaan met verontreinigde baggerspecie en met flora en fauna levert soms de nodige kopzorgen bij waterbeheerders én aannemers.
Op 4 september draaien het Platform Baggernet en het Waterschap Rivierenland de boel om: wat kan wèl?
Een paar voorbeelden passeren daarbij de revue en er worden concrete handvatten geboden voor milieukundige begeleiding bij baggeren van verontreinigd materiaal. De dag-afsluiting bestaat uit een excursie naar het project ‘Over de Maas’, waarin zandwinning, natuurontwikkeling en archeologie samen opvaren. U kunt zich hier aanmelden.

Deel deze nieuwsbrief:

Twitter 

Hydrofysische gegevens belangrijke basisgegevens

WUR

Hydrofysische gegevens van de bodem en bijbehorende beschrijvende gegevens zijn ondergebracht in BIS Nederland. In de nabije toekomst worden deze ook overgebracht naar de BRO. Maar wat zijn deze gegevens en wat is het belang? Lees meer.


Foto: WUR

Ruimte, water en bodem hebben alles met elkaar te maken!

WUR

Kijken we wel goed naar de bodem? Naar wat er zich onder ons bevindt? En wat is de relatie tussen die bodem en de wateroverlast en droogte waar we nu weer zo veel mee te maken gekregen? Lees meer.


Foto: Pixabay

Vijf misvattingen over geothermie

Stadszaken

Het kabinet kondigde een aardgasverbod af, maar over een goed alternatief lijkt amper nagedacht. ROm/Stadszaken.nl loopt de mogelijkheden een voor een af. Deze week: geothermie. Er bestaan nogal wat misvattingen over geothermie. We selecteerden er vijf. In ROm leest u meer over ervaringen in Den Haag en Groningen. Lees meer.

Precisielandbouw en de optimale bodem speerpunten op Agrotechniek Holland

bhznet

'Precisielandbouw' en 'de optimale bodem' staan volop in de aandacht op de vijfde, jubileumeditie van AgroTechniek Holland. Dat gebeurt tijdens dagelijkse demonstraties aardappelen en bieten rooien, mais oogsten en niet kerende grondbewerking. Lees meer.

Veendikte voor noord Nederland in kaart

WUR

Met het bodemkundig onderzoek in het westelijke veengebied van het Waterschap Drents Overijsselse Delta is de landelijke veendiktekaart voor het noorden van Nederland compleet. Lees meer.


Illustratie: WUR

Nieuwe Onderzoeksagenda staat online

Deltares

De nieuwe Onderzoeksagenda 2018-2021 van Deltares, die iedere vier jaar opnieuw wordt vastgelegd, staat online. In één oogopslag is te zien hoe we het onderzoek de komende tijd willen inzetten. Dit onderzoek richt zich vooral op de middellange en lange termijn en is belangrijk voor de kennisbasis van Deltares en van Nederland. Lees meer.


Foto: Pixabay

Arseen in bodem en grondwater in Apeldoorn geen gezondheidsprobleem

RIVM

De ondergrond in Apeldoorn bevat arseen, dat grotendeels een natuurlijke oorsprong heeft. Door een opwaartse stroming van het grondwater langs de rand van de Veluwe kan dit arseen aan de oppervlakte komen. Als gevolg heeft de bodem en het grondwater in Apeldoorn en omgeving licht verhoogde arseenconcentraties ten opzichte van andere zandgebieden. Uit onderzoek blijkt dit echter geen probleem voor de gezondheid op te leveren. Dit geldt voor kinderen die op de bodem of bij waterspeelplaatsen spelen en voor mensen die zelfgeteelde groenten eten. Lees meer.


Foto: RIVM

Wiebes over op extra gas uit Waalwijk, Brabant vreest schade

NOS Nieuwsuur

Nederland begint afscheid te nemen van aardgas. Maar voorlopig is er voor huishoudens - en vooral de industrie - nog veel gas nodig. Het kabinet wil dat gas niet importeren uit Rusland of Noorwegen, maar juist halen uit Nederlandse kleine gasvelden. Lees meer.


Foto: Pixabay

'De term droogte is erg complex'

Boerenbusinesss

"De term droogte ligt complexer dan men denkt", zegt Richard de Jeu, oprichter en technisch directeur van ruimtetechnologiebedrijf VanderSat. "Voor de meeste mensen is het een gebrek aan regen, maar er speelt meer mee." Op dit moment is het 30% droger dan gemiddeld, zo berekende het bedrijf op basis van eigen satellietbeelden. Lees meer.


Foto: Pixabay

Achtergrond en opinie

Tijd maakt meer biologische afbraak van PAK mogelijk

Wageningen University & Research

Geef met PAK verontreinigd slib de tijd en het wordt bijna vanzelf schoon. Dat is de uitkomst van een langjarig onderzoek naar verontreinigde bagger door Joop Harmsen en René Rietra van de Wageningen University & Research. Het voor micro-organismen beschikbare deel van de vervuiling kan in een jaar biologisch worden afgebroken. Het deel dat langzaam vrijkomt kan binnen zeven jaar worden afgebroken. Het overblijvende deel komt heel langzaam vrij uit de bodem en kan in de volgende 20 jaar worden afgebroken. De verdeling over de verschillende delen is meetbaar en het verloop van de biologische afbraak is daardoor voorspelbaar. Lees meer.


Foto: WUR
De landfarm van Wageningen University & Research



Uit het netwerk

‘Nieuwe meettechnieken zijn niet altijd even handig’

Joop Harmsen, Wageningen University & Research

‘Wat een bijzonder bijkomend probleem bleek was de te gebruiken meettechniek. In 25 jaar veranderen meetmethoden, meetapparaten etc. etc. Wil je dan toch de gegevens van al die jaren vergelijkbaar houden, dan moet je consequent op dezelfde wijze en met dezelfde apparatuur bemonsteren en meten’. Joop Harmsen vertelt het lachend, maar geeft toe dat het een opgave op zich was. Een kwart eeuw was hij bezig met onderzoek naar de biologische afbraakmogelijkheden van PAK in baggerspecie – zie het artikel elders in deze nieuwsbrief. Lees meer.

Dossier bodemdaling

Instrument 2: Instrumenten in het hoger onderwijs

Om besluitvormingsprocessen transparanter en gegronder te maken, wordt er vaak gebruik gemaakt van instrumenten. Zo ook voor de verschillende problematieken rondom bodemdaling. Door Rijkswaterstaat/Bodem+ is de zoekmachine Bodemvizier in het leven geroepen. Hierin is niet alleen een breed scala aan instrumenten verzameld, maar ook gegroepeerd op basis van bijvoorbeeld een bepaalde type opgave. Veel van deze instrumenten zijn door allerlei betrokken partijen op verschillende momenten gebruikt, met veelal positieve resultaten. In een reeks besteden we maandelijks kort aandacht aan het gebruik van instrumenten. In deze tweede editie is Geert Roovers, lector Bodem en Ondergrond bij Saxion Hogeschool aan het woord over de waarde van bodem-instrumenten in het leerplan van hogescholen. Lees meer.

  
Powered by Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond (ENBO) dat bestaat uit:

Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

info@expertisebodemenondergrond.nl / www.expertisenetwerkbodemenondergrond.nl

Klik hier om u af te melden voor deze e-mails.