Nieuwsbrief Tussen bodem en ondergrond, 3e jaargang, nr. 19 - 23 oktober 2019
Deze nieuwsbrief is powered by Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

Webversie? Klik dan hier
Tussen bodem en ondergrond

Uit het netwerk

‘Professionele empathie voor andere expertises’

Hoofd Bureau Bodem en Grondwater DCMR, voorzitter VNG Werkgroep Bodem, voorzitter Programmaraad Bodembescherming SIKB, initiator van het project Bodembeheer van de Toekomst, en dan is nog veel niet genoemd. ‘De rode draad in mijn werk is mensen en inzichten bijeen te brengen, omdat ik ervan uitga dat mensen met elkaar tot meer in staat zijn dan ieder afzonderlijk’, vertelt Marcel Koeleman. ‘Waaraan vooraf gaat dat eenieder inzicht heeft gekregen in de verschillende belangen en voldoende ruimte ziet om daarbinnen te bewegen’. Lees verder.


Marcel Koeleman: eigen foto

Op de voorgrond

Minder grondrisico’s dankzij nieuwe website

Rijkswaterstaat

Bij grote projecten komt vaak veel grondverzet kijken en speelt de kwaliteit van die grond een grote rol. Dit kan tegenvallers in GWW-projecten veroorzaken. Reden is dat de grondsamenstelling tijdens de uitvoering vaak voor verrassingen zorgt. Denk hierbij aan vervuiling, explosieven, archeologische vondsten, kabels en leidingen en aan zaken als draagkracht en erosiebestendigheid van vrijkomende klei. Ook uit de evaluatie van het programma Ruimte voor de Rivier komt dit naar voren. Om deze risico’s beter te beheersen, hebben Rijkswaterstaat en marktpartijen samen in kaart gebracht hoe grondrisico’s – in de breedste zin – geminimaliseerd kunnen worden en hoe grondverzet in één keer goed kan worden uitgevoerd. De website www.mindergrondrisico.nl is het veelbelovende resultaat. Lees verder.

Kennisproject UP Bodem en Ondergrond

Nieuwe verantwoordelijkheden in de Omgevingswet, bijvoorbeeld met diffuus lood

‘Zorgen dat het gesprek tussen provincies en gemeenten gevoerd gaat worden, dat beide partijen proactief in gesprek gaan over de nieuwe opgaven die de Omgevingswet aan gemeenten stelt. Dat beogen de Provincie Utrecht, de gemeente De Ronde Venen en de Omgevingsdienst Regio Utrecht, ondersteund door Ambient, met het project ‘Samenwerken in de Omgevingswet casus diffuus lood’. Een pilot met landelijke uitstraling: ‘De verschillende overheden moeten vóór 1 januari 2021 over hun schaduw stappen’. Lees verder.


Marieke Prins en Reinier Besemer - foto ENBO

Actueel

Impressieverslag follow-up CoP afbouw nazorg

Uitvoeringsprogramma Bodem & Ondergrond

Ondanks de regenachtige vrijdagochtend op 4 oktober jl. waren bijna 50 man bijeengekomen in de Villa Jongerius in Utrecht om de follow-up bijeenkomst bij te wonen van de CoP afbouw nazorg. De bijeenkomst volgde op de kick-off van de impuls voor afbouw in Dordrecht op 12 april dit jaar. Daar waar de bijeenkomst in Dordrecht voornamelijk in het teken stond van bewustwording van het thema, was deze bijeenkomst meer gericht op de vervolgstappen en hoe we elkaar kunnen bewegen om in actie te komen en daadwerkelijk de afbouw van de nazorgopgave in Nederland een impuls te geven. Lees verder. Kijk hier voor een foto impressie. En kijk hier voor de voucherregeling.


Foto CoP

Rapportage praktijkproef gecombineerde robotinspectie gepubliceerd

SIKB

Het Accreditatiecollege heeft ingestemd met het instellen van een begeleidingscommissie om de uitvoering van een praktijkproef van een gecombineerde robotinspectie, bestaande uit een combinatie van Point clouding, Phased array en camera-inspectie, te begeleiden. Lees verder.

Na stikstof nieuw probleem voor bouwsector: PFAS

NOS

Het zit in anti-aanbakpannen, in waterafstotende kleding, aan de binnenkant van pizzadozen zelfs: de stof PFAS. Het is na stikstof een nieuwe bedreiging voor bouwprojecten en onderhoud van infrastructuur. PFAS is een verzamelnaam voor giftige stoffen die niet afbreekbaar zijn. Een groot twistpunt tussen overheid en bedrijfsleven is hoeveel van de stof in de grond mag voorkomen. Het ministerie voor Infrastructuur en Waterstaat zegt sinds kort: in de natuur en landbouwgrond niet meer dan 0,1 microgram PFAS per kilo grond. In andere gebieden is die norm hoger. Lees verder.


Foto: Pixabay

Kamerbrief Zembla uitzending ‘Gokken met bagger’

Rijksoverheid

Op 11 oktober 2019 heeft de staatssecretaris van Infrastructuur & Waterstaat (I&W) een kamerbrief verstuurd over het toepassen van grond en baggerspecie in diepe plassen. De aanleiding voor de brief is een verzoek uit de Tweede Kamer naar aanleiding van de Zembla uitzending ‘Gokken met bagger’ van 26 september 2019. Lees verder.

SDG Action Day 2019: Connecting Generations met een vleugje duurzaam landgebruik

Rijkswaterstaat / Bodem+

SDG Action Day 2019 stond in het kader van Connecting Generations. Er waren dan ook veel jongeren aanwezig op 25 september in het SDG-House in Amsterdam, waar het met 500 deelnemers volle bak was. Ook in de sessie die Rijkswaterstaat organiseerde waren jongeren die wilden weten of er genoeg Nederland is voor onze transities. Lees verder.


Foto: Rijkswaterstaat/Bodem+

Kamerbrief tijdelijk handelingskader PFAS

Rijkswaterstaat / Bodem+

Op 9 oktober 2019 heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een kamerbrief verstuurd over het tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie. Daarbij gaat zij in op knelpunten die in de praktijk spelen en geeft zij een doorkijk naar een definitief handelingskader in de loop van 2020. Lees verder.


Foto: Pixabay

Stikstofemissie en -depositie in Nederland

TNO

TNO heeft een factsheet geschreven over stikstofemissie en -depositie in Nederland. Hierin kijken we naar verschillende uitstootbronnen op basis van de nu beschikbare data. We concluderen dat er in de huidige data nog veel onzekerheden zitten. Daarom adviseren we een meetnetwerk op te zetten dat onder andere meer verschillende stoffen meet, op meerdere locaties, ondersteund door satellietdata. Op die manier wordt het mogelijk effectievere maatregelen te nemen. Lees verder.


Illustratie: TNO

Gemeenten bibberen voor PFAS

Binnenlands Bestuur

Gemeenten moeten direct actie ondernemen om de vervuiling met PFAS op hun grond in kaart te brengen, zodat afgegraven grond weer naar gronddepots vervoerd kan worden. Dat zegt belangenvereniging Transport- en Logistiek Nederland (TLN). Volgens TLN weten overheden zich geen raad met de PFAS-regels. Lees verder.

Maatregelen op de Kaart: Kwaliteit van oppervlakte- en grondwater per perceel

H2O waternetwerk

De applicatie Maatregelen op de Kaart toont per perceel mogelijke acties om de kwaliteit van oppervlakte- en grondwater te verbeteren. De kaart is gebaseerd op openbare data en de maatregelen zijn verdeeld over bodem, management en nutriëntenbenutting. Lees verder.


Foto: Pixabay

Aanmelden nieuwsbrief

Agenda

31 oktober 2019
Informatiemarkt PFAS
Eindhoven
1 november 2019
Co-creëren voor 'Vol onder maaiveld'
Delft
4 november 2019
Europees project COCOON: van stortplaats naar goudmijn
Utrecht
4 november 2019
Informatiemarkt PFAS
Rotterdam
5 november 2019
Informatiemarkt PFAS
Eelderwolde
6 november 2019
Duurzaamheidsdag 2019
Spijkenisse
8 november 2019
Informatiemarkt PFAS
Utrecht
12 november 2019
Nieuwe (onderzoeks)technieken en methodieken
Den Haag
14 november 2019
Nationaal Deltacongres 2019
Goes
21 november 2019
Nationaal congres bodemdaling 2019
Groenekan
25 november 2019
Soil and the SDGs: Challenges and need for action
Brussel
 

Uitgelicht

Uitgelicht

BodemBreed: Call for abstracts

Op donderdag 23 januari 2020 verzorgt BodemBreed Forum een themamiddag rondom klimaat, bodem en ondergrond. Daar hebben we jullie hulp hard bij nodig. Heb je een onderzoek of ander project gedaan op dit vlak, ben je daar trots op en wil je er over vertellen? Lever dan een abstract in van je project voor donderdag 14 november 2019. Een half tot heel A4 moet voldoende zijn om onze aandacht te trekken. Indienen via e-mail naar forum@bodembreed.nl onder vermelding van ‘oproep voor bijdrage klimaat, bodem en ondergrond’. Kijk hier voor meer informatie.

Deel deze nieuwsbrief:

Twitter 

Van Veldhoven: 'RIVM verzamelt data met oog op definitief kader voor PFAS'

Groene ruimte

Een integrale aanpak van de PFAS-stofgroep in grond en baggerspecie vereist een samenhangend beleid op het gebied van water, bodem, afval en lucht. Daarvoor zijn meetgegevens nodig die nu door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verzameld en geanalyseerd worden. Dat schrijft staatssecretaris Van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer. De staatssecretaris wil van het huidige tijdelijke handelingskader toe naar een definitief kader voor PFAS. Lees verder.


Foto: Pixabay

Grondwaterwinning tijdbom voor ecosysteem van rivier en beek

H2O

In 2050 is er in meer dan de helft van de stroomgebieden waar grondwater wordt gewonnen een te lage afvoer van rivieren en beken om het ecosysteem gezond te houden. Nu geldt dat al voor zo’n 20 procent, concluderen Utrechtse onderzoekers. Ze spreken van ‘een tikkende tijdbom’, omdat het effect vaak pas tientallen jaren na het starten van grondwaterwinning merkbaar is in de grondwaterafvoer naar een rivier. Lees verder.


Foto: Pixabay

Aanbrengen van grond en gras afgerond op Houtribdijk: einde aan problemen zandverstuiving

Rijkswaterstaat/bodem+

Rijkswaterstaat heeft eind september 2019 de laatste grond aangebracht op de zandige oevers van de Houtribdijk, tussen Enkhuizen en Trintelhaven. De grondlaag en het gras voorkomen dat er bij harde wind zand terechtkomt op de autoweg N307. Lees verder.

Studie naar stikstofdepositie en natuur

WUR

Onderzoekers van Wageningen Environmental Research hebben in opdracht van het Wereldnatuurfonds (WNF) een studie uitgevoerd naar de stikstofdepositie op de Natura 2000-gebieden in Nederland. Lees verder.


Foto: Pixabay

Landbouw en biodiversiteit: 15 bouwstenen voor bio-diverse akkerbouw

WUR

Biodiversiteit en landbouw kunnen elkaar nog meer versterken. Momenteel neemt de biodiversiteit echter snel af, wat onder meer zichtbaar is bij de insecten- en vogelpopulaties in landelijk en stedelijk gebied. De vraag voor de landbouw en samenleving is: willen we deze trend keren? En zo ja, hoe willen we dat realiseren? Lees verder.


Foto: Pixabay

Groot onderzoek naar winning aardwarmte

ED

In grote delen van Oost-Brabant en Gelderland laat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat op dit moment onderzoek doen naar de geschiktheid van de bodem voor de winning van aardwarmte. Die kan pas over enkele jaren beginnen. Lees verder.


Illustratie: Platform geothermie

Achtergrond en opinie

Zeven oplossingen tegen droogte

De Volkskrant

Ondanks de regen van de afgelopen weken is de grondwaterstand in delen van Nederland na twee droge zomers nog steeds te laag. Hoe kun je voorkomen dat Nederland droog komt te staan? De waterhuishouding van Nederland is ingericht om rivier- en regenwater zo snel mogelijk weg te werken. Het moet gauw naar zee om wateroverlast te voorkomen en om landbouwgrond niet te drassig te laten worden. Sinds de oorlog zijn veel sloten gegraven en uitgediept, kronkelende beken rechtgetrokken, drainagesystemen aangelegd. ‘Soms bewust en vaak onbewust verlaagden we het grondwaterpeil in grote delen van Nederland’, zegt Roelof Stuurman, waterexpert bij Deltares. ‘Dat veroorzaakte bodemdaling, bracht schade toe aan natuur, landbouw en bebouwing.’ Lees verder.

De vraag

In elke uitgave aandacht voor een actuele vraag:

Hoe moet ik de resultaten van PFAS-onderzoek toetsen in aanvulling op de toetsing op andere stoffen? En welk effect heeft het PFAS-gehalte op de indeling in kwaliteitsklassen?

Op dit moment is de toetsing aan de PFAS-verbindingen een aanvullende (losse) toets ten opzichte van de toetsing op de reguliere parameters en indeling in kwaliteitsklassen. Dat betekent dat eerst de toetsing plaatsvindt op basis van de reguliere parameters en op basis daarvan een indeling in kwaliteitsklasse plaatsvindt. Lees verder.

  
Powered by Expertisenetwerk Bodem en Ondergrond (ENBO) dat bestaat uit:

Expertise Netwerk Bodem en Ondergrond

info@expertisebodemenondergrond.nl / www.expertisenetwerkbodemenondergrond.nl

Klik hier om u af te melden voor deze e-mails.