December 2016

INHOUD

• COLUMN
• ACTUEEL
• WIE WAT WAAR
• NIET MISSEN
• VRAAG VAN DE MAAND

COLUMN

Bodem en ondergrond wordt .. nee, ís weer sexy
Gilbert Boerenkamp, afdelingshoofd Bodem+ bij Rijkswaterstaat Leefomgeving.

In toenemende mate verwonder ik mij over de voortdurende discussies waarin gesteld wordt dat het hoog tijd wordt dat de bodemsector zich gaat verbreden.

Lees ik dan andere vakbladen? Bezoek ik andere bijeenkomsten?
Die verbreding en integralere benadering vanuit grotere maatschappelijke opgaven is toch al breeduit gaande? Kijk naar de berichten in deze nieuwsbrief die hoofdzakelijk gaan over hoe we het issue van (veen)bodemdalingen gaan aanpakken, of stijgend mijnwater in Zuid-Limburg, of natuurontwikkeling in combinatie met ruimte voor rivieren of kustveiligheid. Als ik naar mijn eigen Bodem+ collega’s kijk, dan constateer ik dat velen bezig zijn met onderwerpen als klimaatadaptatie, energietransitie, stimulering duurzaam gebruik natuurlijk kapitaal of gezonde verstedelijking, waarbij wij de kennis en de baten van het bodem-watersysteem inbrengen. En was u op BodemBreed? De bijdragen van bodem en ondergrond aan een klimaatbestendige inrichting van ons land en onze steden, aan de broodnodige overstap naar duurzame energie en aan stappen richting een circulaire economie voerden de boventoon. BodemBreed in de meest letterlijke zin van het woord dus. Geen wonder dat ook veel jong-professionals dit congres weer wisten te vinden.

De bodem is weer sexy en zal dat vanaf 2017 nog veel meer worden. Dat begint de maatschappij zich ook steeds meer te realiseren. Wij kunnen een belangrijke bijdrage gaan leveren aan een mooier en veiliger Nederland, voldoende en goed (drink)water en een versnelling in de energietransitie naar lokale hernieuwbare energiebronnen. Maar wel met oog voor duurzaam bodembeheer en landgebruik uiteraard. Laten we dat in 2017 maar eens opschrijven in de lokale Omgevingsvisies, en daarna in de Omgevingsplannen! Mijn goede voornemen voor 2017: “Ik stop met praten over verbreding, ik ga bijdragen.” Ik wens u veel leesplezier in deze nieuwsbrief van ons Expertisenetwerk bodem en ondergrond, maar vooral een gelukkig Kerstfeest en een gezond en voorspoedig 2017.

ACTUEEL

Meld uw expedities voor Geoweek 2017 nu aan!

De elfde editie van de Geoweek is alweer in zicht! Van 15 t/m 19 mei 2017 gaan leerlingen in de leeftijd van 10 tot 15 jaar op expeditie bij een GeoBedrijf of ontvangen zij een GeoProf in de klas. Zo maken leerlingen kennis met de leuke en technische kanten van het vak aardrijkskunde. Tijdens de GeoWeek staat zelf doen voorop. Ook een activiteit aanbieden om de interesse van jongeren voor geo aan te wakkeren? Bedrijven en instellingen kunnen vanaf nu hun expedities aanmelden voor de GeoWeek 2017. Lees meer.

Geslaagd symposium BodemBreed bij Rijkswaterstaat -
LEF future center

De organisatie van het 28e symposium Bodem Breed kijkt terug op een prachtig symposium met veel belangstelling van deelnemers uit verschillende organisaties en achtergronden. Symposium Bodem Breed is elk jaar hét symposium vóór en dóór de bodem- en ondergrondprofessionals. Lees meer.

Veengebieden leefbaar, veilig en betaalbaar

Onlangs hielden het Platform Slappe Bodem en STOWA een Community of Practice-bijeenkomst over veenbodemdaling. Hierbij werd het nieuwe, vierjarige kennisprogramma ‘Klimaat, Water en Bodemdaling’ gepresenteerd. De deelnemende organisaties willen een strategie ontwikkelen om de veengebieden van Nederland leefbaar, veilig en betaalbaar te houden. Lees meer.

NIEUW: Handleiding voor ontwerpen met IBC-bouwstoffen

IBC bouwstoffen, niet-vormgegeven bouwstoffen die alleen mogen worden toegepast met isolatie-, beheers- en controle- (IBC) maatregelen, hebben een zeker risico voor de bodem in zich. Daarom wordt elk ontwerp met IBC voorgelegd aan de Advieskamers Bodembescherming. Globaal genomen lijkt de kwaliteit van de ontwerpen toe te nemen. Om het ontwerpen met IBC verder te stroomlijnen, brengt de Advieskamer begin 2017 een Handleiding ontwerpen IBC-werken uit. Lees meer.

Baggerdepot IJsseloog nu ook open voor derden

IJsseloog is een kunstmatig eiland in het Ketelmeer voor de berging van verontreinigd slib. Niet alleen het Rijk maar ook derden kunnen vanaf nu tegen integrale kostprijs verontreinigde baggerspecie aanbieden bij depot IJsseloog. Lees meer.

Veenbodemdaling kost Nederland miljarden euro’s

In het stedelijk gebied verzakt de slappe bodem door fysieke belasting. De kosten voor schadeherstel en het frequent onderhoud aan de infrastructuur kunnen oplopen tot € 5,2 miljard tot het jaar 2050. Gericht beleid kan in de toekomst oplopende kosten voor overheden en particulieren voorkomen. Dit concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving in de studie ‘Dalende bodems, stijgende kosten’. Lees meer.

Stijgend mijnwater bedreigt Limburg

Huizen die verzakken en grondwater dat dreigt te vervuilen. Volgens de provincie Limburg zijn dat de gevolgen van de mijnbouw. Het verontreinigde mijnwater uit de kolenmijnen, dat niet meer wordt weggepompt, kruipt langzaam omhoog. Krijgt Limburg een probleem dat vergelijkbaar is met Groningen? Lees meer.

Updates van datastandaarden

Op 25 november jongstleden heeft het Centraal College van Deskundigen Datastandaarden een update vastgesteld voor zowel SIKB0101 (versie 13.2), als SIKB0102 (versie 3.3). De geactualiseerde versies worden medio december gepubliceerd op de website van SIKB.

Afvalverwerking in 2015: meer afval gestort

De hoeveelheden gecomposteerd/vergist gft-afval en verbrand restafval zijn in 2015 vrijwel gelijk gebleven aan het voorgaande jaar. De hoeveelheid gestort afval is met 6 procent gestegen. Dit blijkt uit de rapportage van de Werkgroep Afvalregistratie ‘Afvalverwerking in Nederland, gegevens 2015’. Lees meer.

Animatie toont nieuwste tool voor toezicht en handhaving:
de Bodem-App

Anticiperend op de Omgevingswet heeft de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (NZKG) de Bodem-App ontwikkeld. De tool is succesvol in het opsporen van overtredingen met bodem, bagger en bouwstoffen, zo blijkt uit de testfase. De Omgevingsdienst NZKG heeft aangekondigd de Bodem-App uit te rollen richting 29 omgevingsdiensten, 23 waterschappen, 25 veiligheidsregio’s en de landelijke inspectiediensten. Nieuwsgierig naar de Bodem-App? Bekijk dan de animatie of mail naar jeroen.telder@odnzkg.nl.

Bodemdaling veengebieden voorspellen met sonderingen

Sondeerdata die wereldwijd verzameld worden bij bouwactiviteiten zijn goed bruikbaar voor kwantificering en voorspelling van bodemdaling. Dit laten onderzoekers van Deltares, TNO en Universiteit Utrecht zien in hun publicatie in Geophysical Research Letters. Voor veenrijke kustgebieden waarvan weinig data van de ondergrond beschikbaar zijn, is het gebruik van de standaard sondering (CPT) een uitkomst. Lees meer.

COCOON: werken aan Europese wetgeving voor beheer
stortplaatsen

In het Interreg Europe project COCOON wordt het beleid uitgewerkt voor het beheer van gesloten en in gebruik zijnde stortplaatsen. Doel is beleidsinstrumenten te ontwikkelen en te integreren om duurzaam beheer van stortplaatsen mogelijk te maken. Op dit moment bestaat nog geen specifieke Europese wetgeving over beheer en valorisatie (opwaarderen) van stortplaatsen. Lees meer.

Meer onderzoek naar invloed zandsuppleties op natuur langs de kust

Rijkswaterstaat en 10 natuurorganisaties doen de komende 6 jaar gezamenlijk onderzoek naar de gevolgen voor de natuur van het opspuiten van zand ter bescherming van de Nederlandse kust. Daarvoor ondertekenden zij begin november een convenant tijdens het Zevende Nationaal Deltacongres in Apeldoorn. Jaarlijks bekijken de organisaties of en hoe de bevindingen kunnen worden toegepast om kustbescherming en natuurontwikkeling beter te combineren. Lees meer.

Aanbesteding voor sterkere en energieneutrale Afsluitdijk geopend

Rijkswaterstaat is gestart met de aanbesteding voor een sterkere en energieneutrale Afsluitdijk. De relevante documenten staan op Tenderned. Geïnteresseerde partijen kunnen zich daar aanmelden. De Afsluitdijk beschermt Nederland al meer dan 80 jaar tegen de zee, maar voldoet inmiddels niet meer aan de huidige normen voor waterveiligheid. Daarom moet de dijk worden versterkt. Ook moet meer overtollig water uit het IJsselmeer afgevoerd kunnen worden naar de Waddenzee. Lees meer.

WIE WAT WAAR

NIET MISSEN

19 januari 2017: GEneraties Ondergronds
BodemBreed Forum presenteert het evenement GEneraties Ondergronds, in samenwerking met jong-professional netwerken JongSTRONG, Jong KNW en Jong Leefomgeving. Reserveer donderdag 19 januari alvast in je agenda, dan is dé kick-off van 2017 voor professionals die werken aan de bodem en ondergrond!
Met een gevarieerd gezelschap kijken we deze middag naar wat generaties werken in de ondergrond heeft opgeleverd. We stellen goede voornemens vast om te anticiperen op het werkveld van de toekomst. Natuurlijk sluiten we feestelijk af met een (nieuwjaars)borrel. Lees meer.

7 februari 2017: Kalibratiebijeenkomst Baggervolumebepalingen
Speciaal voor adviseurs houdt SIKB op 7 februari de Kalibratiebijeenkomst baggervolumebepalingen in Gouda. Uitwisseling van kennis is nodig omdat het bepalen van het baggervolume uit vele processtappen bestaat. Elke stap vergt kennis en ervaring. Bovendien bepaalt de wijze waarop je de stappen uitvoert in grote mate de uitkomst van de baggervolumebepaling. Kijk hier voor het voorlopige programma en om u aan te melden.

VRAAG VAN DE MAAND

Vraag: Valt de opslag van bouwstoffen onder het Besluit bodemkwaliteit (Bbk)?

Antwoord: De opslag van bouwstoffen wordt niet gereguleerd door het Bbk. In art. 28 lid 1 Bbk is geregeld dat het verboden is om bouwstoffen voor toepassing in Nederland of handelsdoeleinden voor de Nederlandse markt voorhanden te hebben zonder dat aan de eisen van hoofdstuk 3 wordt voldaan. Bouwstoffen moeten altijd, dus ook als deze in opslag liggen, aan de kwaliteitseisen voldoen. Vervolgens zijn er twee mogelijkheden van opslag, namelijk: kortdurend en regulier. Lees meer.

Als u liever geen e-mail meer wilt ontvangen, klik hier.